Zakrzepica żył głębokich to choroba charakteryzująca się powstawaniem skrzepu krwi wewnątrz żyły głębokiej, najczęściej w kończynach dolnych. Zakrzep może blokować prawidłowy przepływ krwi i prowadzić do poważnych powikłań, dlatego kluczowe jest rozpoznanie i leczenie tej choroby.
Co to jest zakrzepica żył głębokich?
Zakrzepica żył głębokich to stan, w którym tworzy się skrzep krwi w żyłach głębokich. Żyły głębokie znajdują się natomiast wewnątrz mięśni, a ich głównym zadaniem jest odprowadzanie krwi z powrotem do serca. Skrzep, który powstaje w tych żyłach, może blokować przepływ krwi, powodując obrzęk, ból i inne objawy[1].
Przyczyny zakrzepicy żył głębokich
Istnieje wiele czynników, które mogą predysponować do powstania zakrzepicy żył głębokich. Jednym z najważniejszych czynników ryzyka jest brak aktywności fizycznej. Długotrwałe unieruchomienie, na przykład w wyniku leżenia w łóżku przez dłuższy czas lub długotrwałe podróże samolotem mogą zwiększyć ryzyko powstania zakrzepu.
Inne czynniki ryzyka obejmują otyłość, palenie papierosów, ciążę, zaawansowany wiek, niektóre choroby, takie jak nowotwory, a także pewne zabiegi chirurgiczne. W niektórych przypadkach zakrzepica żył głębokich może mieć również podłoże genetyczne.
Objawy i powikłania
Objawy zakrzepicy żył głębokich mogą być różne, w niektórych przypadkach choroba może też przebiegać bezobjawowo. Najczęstsze objawy to ból, obrzęk, zaczerwienienie oraz uczucie napięcia i ciężkości w kończynie. Czasami może wystąpić zwiększona temperatura skóry w okolicy zakrzepu.
Najważniejszym powikłaniem zakrzepicy żył głębokich jest zatorowość płucna. Zatorowość płucna jest stanem, w którym skrzeplina wędruje z miejsca jej powstania do płuc, blokując drogi oddechowe. Jest to sytuacja niebezpieczna i wymagająca natychmiastowej interwencji, ponieważ może prowadzić do niedotlenienia i niewydolności oddechowej. Inne powikłania zakrzepicy żył głębokich to zespół pozakrzepowy, czyli przewlekły stan zapalny żył, który może prowadzić do powstawania owrzodzeń i przewlekłego obrzęku.
Diagnostyka i leczenie
Rozpoznanie zakrzepicy żył głębokich opiera się na obiektywnych badaniach diagnostycznych. W przypadku podejrzenia zakrzepu lekarz może zlecić wykonanie ultrasonografii Dopplera, która umożliwia wizualizację żył głębokich i wykrycie obecności skrzepliny. W niektórych przypadkach może być również konieczne wykonanie angiografii lub tomografii komputerowej[2].
Leczenie zakrzepicy żył głębokich ma na celu zapobieganie rozwojowi skrzepliny, zmniejszenie ryzyka powikłań oraz łagodzenie objawów. Podstawowym sposobem leczenia jest stosowanie leków przeciwzakrzepowych, takich jak heparyna i leki przeciwkrzepliwe. Leki te zapobiegają powstawaniu nowych skrzeplin i zmniejszają ryzyko przeniesienia skrzepliny do płuc. W niektórych przypadkach może być również konieczne noszenie specjalnych pończoch uciskowych, które pomagają w poprawie przepływu krwi. Z kolei w redukcji objawów, takich jak uczucie ciężkości i obrzęki nóg, sprawdzi się żel z heparyną.
W przypadku cięższych postaci zakrzepicy żył głębokich, może być konieczne przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego, takiego jak tromboliza czy embolektomia. Tromboliza polega na podawaniu leków, które rozpuszczają skrzeplinę, natomiast embolektomia polega na mechanicznym usunięciu skrzepliny.
Podsumowanie
Zakrzepica żył głębokich jest poważnym zaburzeniem układu krążenia, które może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak zatorowość płucna. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie są kluczowe dla uniknięcia powikłań i zapobiegania postępowi choroby.
[1] Krasiński, Zbigniew, et al. „Zakrzepica żył powierzchownych a zakrzepica żył głębokich.” Pediatria i Medycyna Rodzinna 13.3 (2017): 311-316.
[2] Kałas, Maria, Mariusz Siemiński, and Łukasz Skorupa. „Zakrzepica żył głębokich–czy nadal jest wyzwaniem diagnostycznym?.” Forum Medycyny Rodzinnej. Vol. 13. No. 4. 2019.